STANBUL KLTR VE SANAT
VAKFI
SANATLA 30 YIL
stanbul Kltr ve Sanat Vakf, Avrupa'nn
birok kentinde yln belirli dnemlerinde yaplmakta olan ve
eitli sanat dallarn ieren festivallerin bir benzerinin,
stanbul'da da yaplmasn dleyen Dr. Nejat F. Eczacba'nn
nderliinde, 1973 ylnda kuruldu. lk stanbul Festivali,
Cumhuriyet'in 50. ylnn kutland 1973 ylnda, 15 Haziran
- 15 Temmuz tarihleri arasnda gerekletirildi.
stanbul Festivali ilk yllarndan itibaren, Trkiye ile
birlikte eitli uluslarn deiik sanat dallarndaki yaratclklarnn
en iyi rneklerinin yansra, programnda seminer ve konferanslara
da yer verdi. stanbul Festivali 1977 ylnda Avrupa Festivalleri
Birlii yelii'ne kabul edildi. Uluslararas stanbul Mzik
Festivali 27 ylda La Scala Filarmoni'den (Muti) New York
Filarmoni (Mehta & Masur) ve Concertgebouw Kraliyet Orkestras'na
(Sawallisch), Orpheus Oda Orkestras'ndan sko Oda Orkestras'na
(Mackerras & Hickox), Hilliard Topluluu'ndan Tokyo Yayl
alglar Drtls'ne, Aldo Ciccolini'den Ivo Pogorelich'e,
Yehudi Menuhin'den Itzhak Perlman'a, Julian Lloyd Webber'den,
Nigel Kennedy ve Mischa Maisky'e, Narciso Yepes'ten Christopher
Parkening'e, Leyla Gencer'den Montserrat Caball' ve Kiri
Te Kanawa'ya, Boloy Balesi'nden Amerikan Bale Tiyatrosu'na
kadar dnyann en nemli sanat ve topluluklarn stanbul'da
konuk etti.
stanbul Kltr ve Sanat Vakf'nn Osmanl mparatorluu'nun
kuruluunun 700. Yl kutlamalar erevesinde gerekletirdii
bir zel proje de Vivaldi'nin Bayezid Operas'nn sahneye
konmas oldu. Kemanc, ynetmen ve mzikolog Fabio Biondi'nin
uzun almalar sonucunda Vivaldi'nin drt buuk saatlik
operas iki buuk saate indirildi ve Bayezid'in bu versiyonu,
dnyada ilk kez 27. Uluslararas stanbul Mzik Festivali'nde
Aya rini Mzesi'nde sahnelenerek byk ilgi toplad.
Balang yllarnda Uluslararas stanbul Festivali programnda
yer alan film gsterileri 1984'ten balayarak Nisan aynda
dzenlenen ayr bir enlie dnt ve Uluslararas stanbul
Film Festivali adn ald. 1985'te Festival programnda, ilk
kez biri uluslararas (Altn Lle dl), dieri ulusal olmak
zere iki yarmal blme yer verildi. 1989 yl banda,
FIAPF (Fdration Internationale des Associations des Producteurs
de Film / Uluslararas Film Yapmclar Dernekleri Federasyonu)
tarafndan "zel Konulu, Yarmal Festival" olarak
tannd. 1996 ylnda verilmeye balanan "Yaamboyu Baar"
ve "Onur" dlleri imdiye dek Robert Wise, Trkan
oray, Gillo Pontecorvo, Michelangelo Antonioni, Claude Sautet,
Elia Kazan, Peter Greenaway, Istvan Szabo, Muhterem Nur, Faruk
Ken, Bertrand Blier, Jerry Schatzberg, Abbas Kiarostami ve
Theo Angelopoulos gibi yerli ve yabanc nl sinema ustalarna
ve sanatlarna verildi.
Uluslararas stanbul Festivali programnn bir dier blmn
oluturan Tiyatro, 1989 ylnda Mays aynda dzenlenen Uluslararas
stanbul Tiyatro Festivali'ne dnt. Bugne dein eitli
Trk topluluklarnn yansra Piccolo Teatro di Milano, Attis
Theatre, Berliner Ensemble, Centre Dramatique National d'Orlans,
Royal National Theatre gibi dnyann nde gelen tiyatro topluluklarn
ve Robert Wilson, Yuri Lubimov, Janusz Wiesniewski, Stephane
Braunschweig, Theodorus Terzopoulos, Heiner Gebbels, Andre
Willms, Ian Holm, Diana Rigg, Alla Demidova gibi sanatlar
konuk eden Tiyatro Festivali'nde 1997 ylndan balayarak
"Onur" dl verilmeye baland. Tiyatro Festivali'nin
dllerini Giorgio Strehler (talya), Yldz Kenter (Trkiye),
Yuri Lyubimov (Rusya) ve Melih Cevdet Anday (Trkiye), Necdet
Mahfi Ayral (Trkiye) ve Robert Wilson, Genco Erkal (Trkiye)
ve Pina Bausch (Almanya) aldlar.
stanbul Kltr ve Sanat Vakf'nn 1999 ylnda gerekletirdii
bir dier ortak proje ise nl Yunanl Ynetmen Theodoros
Terzopoulos ile 11. Uluslararas stanbul Tiyatro Festivali
erevesinde dnya prmiyeri yaplan Herakles lemesi adl
sahne yapt oldu. Trk ve Yunan sanatlar biraraya getiren
bu anlaml proje Japonya Tiyatro Olimpiyatlar'na katld.
Daha nceki yllarda yine Uluslararas stanbul Festivali
programlarnn bir blm olarak dzenlenen plastik sanatlar
dalndaki eitli ulusal ve uluslararas sergilere 1987 ylnda
son verildi ve bu tarihten itibaren ada sanattaki son akmlarn
sergilendii stanbul Bienali dzenlenmeye baland. 1989'da,
genel koordinatrln Beral Madra'nn stlendii 2. Bienal'in
temas "Geleneksel Mekanlarda ada Sanat"t. 1992'de
gerekletirilen 3. Uluslararas stanbul Bienali'nin ynetmeni
Vasf Kortun ise sergiyi "Kltrel Farkllklar"
temas altnda toplad. Kratrln Rne Block'un stlendii
4. Uluslararas stanbul Bienali'nin temas ORIENT/ATION olarak
saptand ve Bienal'e 51 lkeden 123 sanat katld. 5. Uluslararas
stanbul Bienali'nin kratr Rosa Martinez'in, temas ise
"Yaam, Gzellik, eviriler/Aktarmlar Ve Dier Glkler
stne" idi. Bu Bienal'de stanbul 45 lkeden 86 sanatya
evsahiplii yapt. 1999 ylnda Paolo Colombo'nun kratrlnde
"Tutku ve Dalga" temas altnda dzenlenen 6. Uluslararas
stanbul Bienali'ne 32 lkeden 56 sanat katld.
1986 ylndan balayarak Uluslararas stanbul Festivali
program kapsamnda zel bir blm caz mziine ayrlmt.1994'ten
itibaren ayr bir enlik olarak dzenlenen Uluslararas stanbul
Caz Festivali, o gnden bu yana, Keith Jarrett'den Jan Garbarek'e,
Manhattan Transfer'den Wynton Marsalis'e; Dizzy Gillespie'den
Modern Jazz Quartet'e, caz dnyasnn nde gelen isimlerini
cazseverlerle buluturuyor.
Caz'n da ayr bir etkinlik olarak ayrlmasndan sonra programn
klasik mzik, bale, opera ve geleneksel mzik dallarnda younlatran
Uluslararas stanbul Festivali'nin ad, Uluslararas stanbul
Mzik Festivali olarak deitirildi.
1997 ylnda kuruluunun 25. yln kutlayan stanbul Kltr
ve Sanat Vakf, her yl Nisan aynda Uluslararas stanbul
Film Festivali'ni, Mays'ta Uluslararas stanbul Tiyatro
Festivali'ni, Haziran-Temmuz aylarnda Uluslararas stanbul
Mzik Festivali'ni, Temmuz aynda Uluslararas stanbul Caz
Festivali'ni ve her iki ylda bir Ekim-Kasm aylarnda Uluslararas
stanbul Bienali'ni dzenliyor.
|